Σάββατο 12 Απριλίου 2008

Πώς τελειώνει "μια εποχή στην κόλαση";

"Ας δεχτούμε με χαρά όλους τους χειμαρρους της άγρυπνης θέλησης. Της ευεξίας και της αληθινής ευαισθησίας. Και το πρωί, οπλισμένοι με φλογερή υπομονή, θα μπούμε σε πολιτείες μεγαλόπρεπες.
Για πιό λόγο να μιλώ για χέρι φιλικό;
Είν' όφελός μου πως πια μπορώ να γελώ με τους παληούς, ψεύτες έρωτές μου και να κάνω να ντρέπονται κείνα τ'απατηλά ζευγάρια, - αντίκρυσα την κόλαση κάθε γυναίκας πίσω εκεί - και θα' μαι ελεύθερος ν' αδράξω την αλήθεια μέσα σε μια ψυχή και σ' ένα σώμα".

Έτσι τελειώνει ο Ρεμπό την δική του εποχή στην κόλαση. Έχει τύχει να ξενυχτίσω κουβεντιάζοντας την τελευταία του φράση με αδηφάγες παρέες, στόματα που ξεφώνιζαν την σιγουριά τους, μάτια που ειρωνεύονταν την διαφωνία μου, αυτιά που ανειγόκλειναν κάνοντας ασκήσεις επιλεκτικής δεκτικότητας . Μοιράζομαι την αναβίωση των ξενυχτιών μου με αφορμή μια ανάρτηση της Α. Επαναλαμβάνω τις επίδικες εκδοχές για την τελευταία φράση:
- Επιβεβαίωση του μονογαμικού έρωτα. Δηλαδή, το ένα σώμα και η μια ψυχή δεν είναι τα δικά μου αλλά ενός άλλου.
- Το σώμα και η ψυχή είναι τα δικά μου. Σε μένα κι από μένα θα αδράξω την αλήθεια.

Εσείς τί λέτε; Ας μοιραστούμε το τέλος χωρίς τις αγκυλώσεις των αρχαίων μου ξενυχτιών...

7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Κάνω πως δεν βλέπω καν την εκδοχή νούμερο 1 μιας και για κάποιο λόγο φαντάζει τρομακτική και με την ελπίδα ότι ο Ρεμπώ δεν τα είχε χάσει ακόμα όταν το έγραψε στηρίζω την εκδοχή 2 η οποία τουλάχιστον δημιουργεί μια ελπίδα ότι αυτός με τον οποίο θα συγκρουστούμε στο τέλος με την ελπίδα να πάνε όλα καλά δεν είναι άλλος από τον ίδιο μας τον εαυτό. Στα δικά μου μάτια η εκδοχή 1 δημιουργεί απόγνωση ανώ η εκδοχή 2 ελπίδα. Δεν υπάρχει ένας άνθρωπος η μόνο ένας άνθρωπος τουλάχιστον για κάθε άνθρωπο εκεί έξω. Δεν καταλήγουμε πουθενά. Απλά περνάμε. Είμαι σίγουρος.

ζ. είπε...

Μάλιστα!
Εγώ πάλι θεωρώ ότι και οι δύο εκδοχές είναι απόλυτες. Μπορεί να υπάρχουν και υπάρχουν ενδιάμεσες καταστάσεις των δύο εκδοχών.
Μπορεί κανείς εύκολα να απαντάει στη μία εκδοχή με τη χρήση της άλλης εκδοχής, κερδίζοντας με τον τρόπο αυτό τη βαρύτητα του αντεπιχειρήματος στην άλλη εκδοχή αλλά χάνοντας με τον τρόπο τις ενδιάμεσες ζώνες, οι οποίες έχουν κι αυτές τη σημαντικότητά τους.
Το σώμα κι η ψυχή μπορούν να βρεθούν και στις 2 εκδοχές ή ακόμη να βρουν μια ιδιαίτερη τρίτη.
Οι ανθρώπινες σχέσεις δεν μπορούν να ορίζονται με ορισμένα και μόνο πρότυπα αλλά με τις αποχρώσεις τις οποίες δημιουργούν οι ίδιες.
Αλλά επειδή στο προκείμενο βλέπω ότι ο Ρεμπό έχει λόγους που φτάνει στα όρια μιας εποχής στην κόλαση, ζώντας την, αντιλαμβάνοντας ο ίδιος τα αδιέξοδά της, αυτήν την «κόλαση κάθε γυναίκας πίσω εκεί» την οποία περιγράφει ότι αντίκρισε, θα καταλήξω κι εγώ να συμφωνήσω με την εκδοχή 2 και με το φίλο μου το χ. Γιατί το ίδιο το βίωμα του Ρεμπό είναι αυτό το οποίο σε κινεί να διαφωνήσεις ή να συμφωνήσεις με τις επιλογές του, τα συμπεράσματά του και τις εκδοχές που συζητάμε εδώ.
Όμως θέλω να διαφωνήσω και λιγάκι με τη σιγουριά του φίλου χ για το "απλά περνάμε" και μόνο. Χωρίς να έχω απλές επιλεκτικές διαφωνίες αλλά ούτε και σιγουριά στις συμφωνίες!

Ανώνυμος είπε...

Με μεγάλο ενδιάφερον περιμένω τη διατύπωση των ενδιάμεσων ζωνών, τρίτων εκδοχών κτλ. Όποιος είναι ας το κάνει τώρα ή ας σωπάσει για πάντα. Απλά περνάμε αγαπητέ ζ. Δεν μένει παρά να το δεχτείς. Είμαι σίγουρος.

ζ. είπε...

Μάλιστα (2)! Λοιπόν, θεωρώ ότι οι τρίτες ζώνες ή οι ενδιάμεσες εκδοχές, δεν μπορούν να αποτυπωθούν με εκκλήσεις «όποιος είναι ας το κάνει τώρα ή ας σωπάσει για πάντα». Το πόσο δύσκολο είναι κάποιος (ο οποιοσδήποτε αναγνώστης) να εκτεθεί προσωπικά μέσα σε ένα blog νομίζω ότι είναι γνωστό ως μια κατάσταση γενική αλλά και ειδική ακόμη και στο εσωτερικό του ποιηταριάτου (εγώ προσωπικά αναγνωρίζω κατά καιρούς τον εαυτό μου σε αυτήν την κατάσταση). Μπορεί ο οποιοσδήποτε να σωπαίνει για πάντα αλλά να έχει να καταθέσει πολλές από τις προσωπικές του ιδιαίτερες εκδοχές και να μην το κάνει δημόσια. Η σιωπή μπορεί να μη βοηθάει σε τίποτα αλλά σε τίποτα δε βοηθάει κι η διαχείριση της σιωπής. Εξακολουθώ να αρνούμαι να δεχτώ ότι «απλά περνάμε» και μόνο φίλε χ. Εκτός κι αν πρέπει να μετατοπίσουμε την κουβέντα μας στις ποιότητες του έρωτα που ο καθένας έχει στο νου του. Σε κάποιους έρωτες, απλά περνάμε. Αλλά σε κάποιους δεν «περνάμε απλά». Μπορεί να ζούμε μοναδικά, να ζούμε σε διάρκεια, να ζούμε τα πάντα μέσα σε έναν έρωτα, μπορεί στο τέλος να μην καταλήγουμε, αλλά δυσκολεύομαι να δεχτώ ότι «απλά περνάμε».
Ώρα που είναι, με τα βιβλία μου δύσκολα να τα προσεγγίσω εκεί στις στοιβαγμένες κούτες που βρίσκονται, βρήκα κάτι διαδικτυακό, ένα «δαιμόνιο» του Τ. Πατρίκιου, έτσι για να επαναλάβω ότι διαφωνώ με το «απλά περνάμε» μολονότι συμφωνώ με την εκδοχή 2:

«Μέσα απ’ το σώμα βγαίνει το δαιμόνιο
μέσα απ’ το σώμα εκτείνονται
πλόκαμοι κι αρπάγες προς το άλλο σώμα
γι’ απομύζηση βλεμμάτων, περίπτυξη
μελών, εξόρυξη των σπλάχνων,
εξέχουν αγωγοί σιέλου, σπέρματος, ιδρώτα
σωληνώσεις για ενστάλαξη κολπικών υγρών
να ανοιγοκλείσουν οι δαγκάνες, να δουλέψουν
οι κλειδώσεις, να συναρμόσουν σα γρανάζια
τα ασυντρόφευτα, τα απόκοσμα αλλιώς κορμιά.
Κι είναι ακριβώς το ίδιο σώμα
που άλλα τα τρέφει, τα σώζει, τα ανασταίνει
άλλα τα αποβυζαίνει, τα ρουφάει, τα αδειάζει
άλλα τα πυρπολεί όπως κρουνός φωτιάς
αποτεφρώνοντας κόκαλα και σάρκες
όμως χωρίς ποτέ του να αφανίζει
μνήμες και φαντασμούς.»

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ Ζ. αρχικά θα ήθελα να τονίσω πως το σχόλιο μου που περιλαμβάνει τη χρήση της φράσης «όποιος είναι ας μιλήσει τώρα ή αλλιώς ας σωπάσει για πάντα» έχει εντελώς χιουμοριστική διάθεση οπότε ας μη μείνουμε εκεί. Δεν είναι αιχμή προς καμία κατεύθυνση και το τονίζω αυτό.
Τώρα όσο για το «απλά περνάμε» το μόνο που έχω να προσθέσω εντελώς μα εντελώς επεξηγηματικά είναι πως η πρόθεση της φράσης την οποία πιστεύω ακράδαντα είναι να αντιπαρατεθεί στην εκδοχή νούμερο 1 του Γ. αυτήν που σχετίζεται με τον μονογαμικό έρωτα.
Το απλά περνάμε δεν συμπεριλαμβάνει ούτε αμαυρώνει το πώς περνάμε από τη ζωή κάποιου. Δεν δέχομαι την έννοια του μοναδικού/ης. Οπότε το ποίημα του Πατρίκιου σε συνδυασμό με την εκδοχή 2 του Γ αλληλοσυμπληρώνονται και συνθέτουν με επιτυχία την δική μου άποψη, την δική μου αίσθηση πάνω στο λόγο του Ρεμπώ.

Ανώνυμος είπε...

Εάν δεν είναι μόνος/η, δεν είναι και μοναδικός/ή, φίλε χ., τότε τί είναι οι Άλλοι; ...Είμαστε καταδικασμένοι στην αυτοκρατορία της κοινοτυπίας;
Ο Ζ. έχω την εντύπωση ότι υπονομεύει την σιγουριά του Ρεμπό όταν αυτός γράφει: Είν' όφελός μου πως πια μπορώ να γελώ με τους παληούς, ψεύτες έρωτές μου και να κάνω να ντρέπονται κείνα τ'απατηλά ζευγάρια
Δεν μπορεί ο έρωτας να είναι πάντα απατηλός και ψεύτης έτσι γενικά... Ας μην ξεχνάμε ότι ο Ρεμπό έγραψε αυτές τις φράσεις όταν ήταν 22 χρονών, ένας όγκος ζωής, σύμφωνα με την απλή τυπική λογική, περιορισμένος για γενικές και εγγυημένες κρίσεις επί του συγκεκριμένου. Με αυτή τη διαπίστωση βέβαια καταργείται το οποιοδήποτε κύρος του πονήματος αδιάφορα της εκδοχής 1 ή 2. Επειδή, ωστόσο, ο Ρεμπό είχε οξυμένα κριτήρια και μεγάλη διάθεση για έκθεση σε κάθε είδους σχέση, κατάσταση και βίωμα, δεν μπορούμε έτσι, στη βάση της τυπικής λογικής, να προσπεράσουμε το συγκεκριμένο έργο του, τα ερωτηματικά που πυροδοτούν οι τελευταίες του φράσεις. Πολλές οι μεταβλητές...
Πρόκειται για άμεσα αντιληπτή σαφήνεια (εκδοχή για την οποία υπολειπόμαστε), για σαφήνεια που δεν γίνεται απευθείας κατανοητή, για σκόπιμη ασάφεια ή απλά για ασάφεια του ποιητή;

Τα σέβη μου

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ Γ. η ερώτηση αν είμαστε καταδικασμένοι στην αυτοκρατορία της κοινοτυπίας είναι ενοχλητική μιας και κατά την ταπεινή μου άποψη έχεις προδικάσει την απάντηση. Ουσιαστικά δεν είναι ερώτηση αλλά κριτική.
Όσο για τα υπόλοιπα θέλω να πω πως όλα τα ενδεχόμενα που θέτει ο Γ. για τα λεγόμενα του Ρεμπώ μοιάζουν να ευσταθούν απλά ταπεινά και πάλι θεωρώ ότι απέναντι σε τέτοια κείμενα πρέπει να στέκεσαι με πρωτεύον όπλο το ένστικτο που δεν υποστηρίζω ότι είναι αλάνθαστο αλλά εγώ το εμπιστεύομαι σε περιπτώσεις σαν και αυτές. Η «άμεσα αντιληπτή σαφήνεια» που προκύπτει από το λόγο μου αλλά και από αυτόν του Ζ. δεν αποτελεί μια εκδοχή για την οποία δεν αισθάνομαι ότι υπολείπεται κανείς (αλλά τι να πω μπορεί ο Γ. να έχει δίκιο).
Ήταν οι τελευταίες μου κοινοτυπίες για τη συγκεκριμένη ανάρτηση που μου άρεσε πολύ.
Η συνέχεια στο/α κεφάλι/ια μου/μας.