πίσω από το φως μίας λάμπας

Σε μια «εκπαιδευτική» επίσκεψη την οποία πραγματοποίησαν μεταλλειολόγοι φοιτητές στις μονάδες της ΔΕΗ στην Πτολεμαϊδα, ο υπεύθυνος για τη δημόσια προβολή των εγκαταστάσεων και των λειτουργιών της ΔΕΗ στο λεκανοπέδιο Κοζάνης – Πτολεμαϊδας – Αμυνταίου, απαντάει με μπόλικο κυνισμό στις εύλογες ερωτήσεις των φοιτητών για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ.

Κι ενώ λοιπόν ο υπεύθυνος για τη δημόσια προβολή της ΔΕΗ εξηγεί με προσήλωση τη διαδικασία εξόρυξης του λιγνίτη στα ορυχεία του λεκανοπεδίου, τη μετέπειτα καύση του λιγνίτη στα 4 εργοστάσια της περιοχής, την ακόλουθη παραγωγή θερμοηλεκτρικής ενέργειας και τέλος την εναπόθεση των υπολειμμάτων της στάχτης σε όλο το μήκος της κατοικήσιμης πεδιάδας, οι φοιτητές ρωτούν με ποιον τρόπο συλλέγονται από τη ΔΕΗ τα αποτελέσματα της καύσης του λιγνίτη.

Ο υπεύθυνος καυχιέται για τα πολυδάπανα κι υπερσύγχρονα -σύμφωνα με διεθνείς περιβαλλοντικές οδηγίες- φίλτρα τα οποία έχουν τοποθετηθεί στις καμινάδες των εργοστασίων, τα οποία κατακρατούν (όταν βρίσκονται σε λειτουργία) το 99,8% της παραγόμενης από την καύση του λιγνίτη στάχτης (τέφρας).

Οι φοιτητές γεμάτοι και πάλι ερωτηματικά προσπαθούν να καταλάβουν το μέγεθος της παραγόμενης τέφρας, το μέγεθος των ποσοστών 99,8% και 0,2%.

Ο υπεύθυνος τους δίνει να καταλάβουν. Το 0,2% της παραγόμενης τέφρας το οποίο δεν μπορούν να συγκρατήσουν τα φίλτρα είναι 60 τόνοι στάχτη την ημέρα. Εξήντα τόνοι στάχτη οι οποίοι απελευθερώνονται κι αιωρούνται στον αέρα. Οι υπόλοιποι τόνοι (99,8% της ημερήσιας παραγωγής) συλλέγονται από τη ΔΕΗ και τοποθετούνται σε όλο το μήκος της πεδιάδας, αφού επιχωματωθούν έτσι ώστε να μην αλλοιωθεί (σύμφωνα πάντα με τα λεγόμενα του υπευθύνου) το φυσικό περιβάλλον.

Οι φοιτητές εξακολουθούν να δυσκολεύονται να καταλάβουν πώς είναι δυνατόν να συμβαίνει κάτι τέτοιο στην περιοχή και να θεωρείται μία απλή φάση της διαδικασίας παραγωγής ενέργειας. Και ρωτούν ξεκάθαρα πλέον τον υπεύθυνο, αν οι 60 τόνοι τέφρας την ημέρα δεν θεωρούνται από τη ΔΕΗ επιβλαβείς για τη φύση και τον άνθρωπο.

Ο υπεύθυνος, έμπειρος σε τέτοιου τύπου ερωτήσεις, απαντάει στους φοιτητές, πως οι 60 συγκεκριμένοι τόνοι είναι ακίνδυνοι για το περιβάλλον και για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς τα σωματίδια της τέφρας τα οποία περνάν μέσα από τα φίλτρα και διοχετεύονται στον αέρα αποκτούν στρογγυλοποιημένη μορφή και όχι τριγωνική την οποία έχουν εξ’ αρχής. Αυτή η στρογγυλοποιημένη μορφή της τέφρας, υπερασπίζεται ο υπεύθυνος της ΔΕΗ, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, δεν είναι επιβλαβής για τον ανθρώπινο οργανισμό όταν εισπνέεται. Απλά κατακάθεται στον ανθρώπινο οργανισμό δίχως να προκαλεί σοβαρές βλάβες. Το μόνο το οποίο μπορεί να αποφέρει σε ορισμένες περιπτώσεις είναι μερικές ρινίτιδες και πονοκεφάλους…

Οι φοιτητές διακόπτουν τη συνομιλία τους με τον υπεύθυνο, αδυνατώντας να κατανοήσουν τη νομιμότητα ενός εγκλήματος προς τον τοπικό πληθυσμό.

Λίγο αργότερα, η ΔΕΗ παραθέτει γεύμα στο εστιατόριο των εγκαταστάσεών της στους φοιτητές. Ο υπεύθυνος βρίσκει την ευκαιρία για μία πιο χαλαρή κουβεντούλα με τους φοιτητές, τονίζοντάς τους ότι στην εποχή μας δεν υπάρχει άνθρωπος ο οποίος να μην κυνηγάει με κάθε τρόπο το χρήμα. Και ότι η πλειοψηφία των κατοίκων της περιοχής έχει επίγνωση ότι μπορεί να πεθάνουν στα 55 τους έτη από καρκινογενέσεις και βαριά προβλήματα στο αναπνευστικό σύστημα. «Οι πλούσιοι μισθοί στη ΔΕΗ είναι το ζητούμενο στην εποχή όπου όλοι κυνηγάνε το χρήμα», υπερασπίζεται και πάλι ο υπεύθυνος.

Και λίγο πριν αποχαιρετήσει τους φοιτητές, ο υπεύθυνος τους ρώτησε με περιέργεια αν ήταν γευστικά κι αν τους άρεσαν τα κολοκυθάκια αλλά και τα υπόλοιπα λαχανικά τα οποία είναι παραγωγή της ΔΕΗ από τις εκτάσεις γης οι οποίες έχουν επιχωματωθεί για να καλύψουν τις απέραντες εκτάσεις τέφρας…

Μέσα σε αυτόν το διάχυτο κυνισμό των υπευθύνων, την αμείλικτη λεηλασία του περιβάλλοντος, την εγκληματική απαξία και υποθήκευση της ανθρώπινης ζωής, την ομηρία των τοπικών κοινωνιών από τον καπιταλισμό αλλά και την κοινωνική αναπαραγωγή των αξιών του κέρδους και του χρήματος, πώς μπορείς να μην βρίσκεσαι μαζί με τις «μειοψηφίες»; Πώς μπορείς να μην βρίσκεσαι μαζί με όσους αρνούνται να συναινέσουν στις κυρίαρχες αξίες; Πώς μπορείς να μην στέκεσαι στο πλάι όσων δεν αρκούνται στην αποδοχή αυτών των αξιών; Πώς μπορείς να μην γίνεσαι ένα με όσους δεν υποτάσσονται στο θάνατο που επιβάλλει η εξουσία; Πώς μπορείς να μην είσαι αλληλέγγυος στον Βαγγέλη Μποτσατζή ο οποίος -μεταξύ άλλων εμπρηστικών ενεργειών σε αντιπροσωπείες γαλλικών αυτοκινήτων- κατηγορείται και βρίσκεται προφυλακισμένος για εμπρησμούς σε οχήματα της ΔΕΗ;